برآورد بیلان آب مجازی در بخش کشاورزی در استان هرمزگان طی ‌دهة گذشته

کمبود بارش و به تبع آن کمبود منابع آب شیرین در استان هرمزگان، قرار گرفتن استان در اقلیم خشک و همچنین تلفات آب در بخش کشاورزی موجب بحران جدی آب طی دو دهۀ اخیر شده است. پژوهش حاضر با هدف کاربرد آب مجازی در مدیریت منابع آبی مناطق خشک و بیابانی انجام شد. لذا حجم آب مجازی، بیلان صادرات و واردات و ارزش آب مجازی برای 12 محصول عمدۀ کشاورزی استان هرمزگان در سال­های 1384 تا 1394 بررسی شد. نتایج نشان داد در بین محصول­ های مورد بررسی در استان هرمزگان، با در نظر گرفتن راندمان آبیاری، نخیلات، جو آبی و سیب‌زمینی به‌ترتیب با 8/98، 7/43، 1/5 میلیون مترمکعب، دارای بیشترین مقدار حجم آب مجازی مبادلاتی اند. حجم آب مجازی گروه سبزیجات و نخیلات 07/0 و 8/3 مترمکعب آب به ازای هر کیلوگرم محصول تولیدی است که به‌ترتیب در دستۀ محصولات کم و پرمصرف قرار می‌گیرند. همچنین مقدار صادرات و واردات آب مجازی محصول­ های مورد بررسی در استان هرمزگان به ­ترتیب 2/20434 و 9/1120 میلیون مترمکعب بوده که به‌ترتیب دارای ارزش 8/2122 و 1/133 میلیون ریال هستند. این در حالی ‌است که استان هرمزگان دارای پتانسیل کمی در استفاده از آب سبز بوده است. بنابراین پیشنهاد می‌شود الگوی کشت استان با در نظر گرفتن ذخیرۀ آب سبز و معرفی محصولات مقاوم به کم­آبی پیش رود و با تأکید بر تولید محصولات با نیاز آبی کمتر و سود بیشتر، فشار بر منابع آبی استان را کاهش داده تا بتوان به امنیت بلند­مدت غذایی و کشاورزی پایدار در استان رسید.